Σάββατο 19 Φεβρουαρίου 2022

ΤΟ ΜΑΓΙΚΟ ΓΑΝΤΙ

 ΤΟ ΜΑΓΙΚΟ ΓΑΝΤΙ είναι ένα παραδοσιακό, κλιμακωτό παραμύθι της Ουκρανίας, που αρέσει ιδιαίτερα στα παιδιά αλλά και στους εκπαιδευτικούς για το σπουδαίο λόγο ότι πίσω από τη φαινομενική του απλότητα κρύβονται πολλά νοήματα που, με την κατάλληλη επεξεργασία, γίνονται κατανοητά στα παιδιά. 

Κύριο νόημα: Η αποδοχή της ετερότητας. 

Κύριες δεξιότητες για καλλιέργεια: Η ενσυναίσθηση και η δημιουργική σκέψη.

Όπως όλα τα λαϊκά παραμύθια έχει κι αυτό την ελληνική ή τις ελληνικές του παραλλαγές, επίσης γοητευτικές. Μία από αυτές, με τίτλο ΤΟ ΤΣΟΥΚΑΛΙ, βρίσκεται στο βιβλίο: Γιάννα Σέργη (2021). Η μυρμήγκω και άλλα κλιμακωτά παραμύθια, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη.

Η πιο ωραία ίσως έκδοση του ουκρανικού παραμυθιού εντοπίζεται το 1951 στη Μόσχα από τις Εκδόσεις Detgiz με καταπληκτική εικονογράφηση του σπουδαίου Evgenii Rachev. 


Από αυτή την έκδοση είναι και οι εικόνες που έδειξα στα παιδιά όταν τους αφηγήθηκα το παραμύθι σε δική μου διασκευή, ενώ στη συνέχεια απολαύσαμε και ένα υπέροχο video animation, χωρίς λόγια, που τα βοήθησε να μπουν πραγματικά στο περιβάλλον του παραμυθιού.
Ακολούθησαν, με αφορμή και αυτό το παραμύθι, οι υπέροχες και εποικοδομητικές συζητήσεις μας, βασισμένες στις σχετικές ερωτήσεις που έχω δημιουργήσει για ΤΟ ΤΣΟΥΚΑΛΙ. Η συζήτηση αυτή τη φορά έγινε ομαδικά γιατί και αυτό; ο τρόπος έχει τη χρησιμότητά του.
Δεν υπάρχουν οι απαντήσεις όλων των παιδιών σε κάποιες  ερωτήσεις λόγω της απουσίας τους.

 Ερ. Αν και το παραμύθι λέει πως όλα τα ζώα μπήκαν στο γάντι, κάποιοι άλλοι λένε πως ο ποντικός δεν επέτρεψε σε κανένα ζώο να μπει, γιατί δεν ήθελε να στριμωχτεί. Μερικοί από αυτούς λένε πως περνούσε πολύ καλά αφού είχε όλο το χώρο δικό του και άλλοι πως δεν περνούσε καλά, Εσείς πώς νομίζετε ότι περνούσε ο ποντικός μόνος του μέσα στο γάντι και γιατί;

Χρήστος Β.: “Εγώ νομίζω, κυρία, πως δεν περνούσε καλά. Άλλαξε γνώμη και βγήκε έξω και τα φώναξε πίσω τα ζώα, γιατί αποφάσισε πως δεν ήταν σωστό αυτό που έκανε και είχε στενοχώρια, γιατί τα άλλα ζώα μπορεί να πέθαιναν έξω από το κρύο”.

Γιάννος: “Κι εγώ λέω πως δεν περνούσε καλά, επειδή εκείνη την ώρα σκέφτηκε τα ζώα μέσα στο χιόνι και τότε πήγε να τα βρει και τα φώναξε να έρθουν να μπουν μέσα στο γάντι να ζεσταθούν”.

Δέσποινα: “Δεν ένιωθε καλά, στενοχωριόταν γιατί ήθελε να έχει φίλους. Μετάνιωσε και είπε ότι θέλω να έρθουν και να μπουν μέσα στο γάντι όλα τα ζώα. Τότε πήρε λίγο χνούδι από το γάντι, το τράβηξε και το έβαλε επάνω του για να μην παγώσει και βγήκε έξω στο χιόνι και τους είπε να γυρίσουν πίσω”.

Κίρκη: “Καθόλου καλά δεν αισθανόταν ο ποντικός, γιατί μετάνιωσε που τους είχε φωνάξει: Φύγετε! Και γιατί σκεφτόταν: Πού να είναι τώρα τα ζώα μέσα στο κρύο και στο χιόνι; Και γιατί δεν είχε φίλους και ήθελε φίλους. Γι΄ αυτό έτρεξε αμέσως έξω και τα φώναξε και ήρθαν και μπήκαν στο γάντι, όπως λέει το παραμύθι και όχι όπως σου είπαν οι άλλοι, κυρία”.

Κωνσταντίνα: “Μετάνιωσε σίγουρα και σκέφτηκε: Καλύτερα να πάω να τα βρω και να τα φέρω πίσω. Τα είχε διώξει, αλλά ήθελε τώρα να τα βοηθήσει. Ένιωθε και μόνος και δεν του άρεσε αυτό”.

Μάνια: “Τα έδιωξε αλλά μετά βαριόταν μόνος του και πήγε να τα φέρει πίσω. Τα σκεφτόταν που θα ήταν μέσα στο χιόνι”.

Ζωή: “Δεν ένιωθε καλά, γιατί δεν είχε φίλους. Κι εγώ λέω πως πήγε και τα φώναξε”.

Χρήστος Σ. “Εγώ λέω πως δεν τα φώναξε, αλλά τους έφτιαξε ένα σπίτι για να μείνουν και ένα μικρό πάρκο. Ήθελε την ησυχία του αλλά τους έφτιαξε ένα δικό τους σπίτι με αυτά όλα που έχει ο Μπομπ ο μάστορας”.

---------------------------------------------------

Ερ. Αν υποθέσουμε όμως πως έχουν δίκιο αυτοί που λένε πως ο ποντικός δεν επέτρεψε σε κανένα ζώο να μπει στο γάντι. Τι νομίζετε ότι θα μπορούσαν να κάνουν τότε τα ζώα για να λύσουν το πρόβλημά τους;

Κίρκη: “Δεν έκαναν κάτι γιατί τα έσωσε ο Ρομπέν των Δασών! Τα πήρε στο σπίτι του, έκλεισε πόρτες και παράθυρα και τα ζώα ζεστάθηκαν και σώθηκαν. Μπορεί να έκαναν και κάτι άλλο: Δίπλα εκεί ήταν το σπίτι των νάνων, που είχε πάει και η Χιονάτη, και να πήγαν να φάνε και να ζεσταθούν”.

Χρήστος Β.: “Εκείνη την ώρα που σκίστηκε το γάντι περνούσε από κει ένας ράφτης. Έπιασε τη βελόνα του και την κλωστή και έραψε το γάντι και τα ζώα μπήκαν μέσα και δεν κρύωναν”.

Μάνια: “Πήγαν στο σπίτι της γιαγιάς της Κοκκινοσκουφίτσας και μπήκαν εκεί και ζεστάθηκαν”.

Δέσποινα: “Μπορούσαν να πουν στην αλεπού να μυρίζει και να βρει τις φωλιές τους και να πάει το καθένα στη φωλιά του να ζεσταθεί”.

Χρήστος Σ.: “Να βρίσκανε τις πατημασιές τους, αν τις είχε ακόμα το χιόνι, και να γυρίσουν στις φωλιές τους. Μπορούσανε όμως να ζητήσουνε από το Θεό να τους δώσει γιλεκάκια ζεστά και κασκόλ να τα φορέσουνε και να ζεσταθούν”.

-------------------------------------------

Ερ. Άκουσα όμως και κάποιους που έλεγαν πως όταν προσπάθησε να μπει η αρκούδα, το γάντι σκίστηκε, επειδή ήταν τόσο μεγάλη. Τα άλλα ζώα τότε κάτι της είπαν αλλά δε θυμάμαι τι. Μπορείτε να φανταστείτε τι μπορεί να της είπαν;

Χρήστος Β.: Της είπαν: -Να, τώρα το έσκισες! Να το πάρεις αμέσως και να το πας κάπου να το ράψουν, γιατί θα ψοφήσουμε από το κρύο. Γρήγορα να πας και να παραγγείλεις και ένα γάντι για χοντρούλες αρκούδες να μπεις εσύ για να μην κρυώνεις. Εσύ το έσκισες, εσύ να πας!”

Δ. -Και τι απάντησε η αρκούδα;

Χρήστος Β.: “Είπε: Μα είναι πολύ μακριά… και είναι η εποχή που κοιμάμαι...”

Δ.: -Και τότε τι της είπαν τα ζώα;

Χρήστος Β.: “Τα ζώα της είπαν: Να βρεις άλλο μέρος να μείνεις, αν δεν μπορείς να πας!

Δ.: Πώς αισθάνθηκε τότε η αρκούδα;

Χρήστος Β.: “Στενοχωρήθηκε και έφυγε και μετά την Άνοιξη πήγε και βρήκε ένα μεγάλο γάντι σε ένα μαγαζί και το είχε για να κοιμάται το χειμώνα”.

Χρήστος Σ.: “Συμφωνώ με το Χρήστο. Έπρεπε να πάει να το ράψει το γάντι. Τα ζώα της έβαλαν τις φωνές και της είπαν: Να φύγεις γιατί έκανες ζημιά!”

Δ.: -Πώς νομίζεις ότι αισθάνθηκε τότε η αρκούδα;

Χρήστος Σ.: “Παραπονέθηκε και ήταν λυπημένη”.

Δ.: Γιατί παραπονέθηκε και ήταν λυπημένη;

Χρήστος Σ.: “Γιατί την έδιωξαν και επειδή δεν το ήθελε αυτό”.

Δ.: Τι δεν ήθελε;

Χρήστος Σ.: “Δεν το ήθελε να σκίσει το γάντι”.

Δ. Νομίζεις ότι έκαναν καλά που την έδιωξαν ή μήπως όχι;

Χρήστος Σ: “Έπρεπε να τη διώξουν γιατί είχε κάνει τη ζημιά”.

Δ. -Καλά...τελικά έφυγε ή όχι;

Χρήστος Σ.: “Έφυγε και πήγε σε ένα άλλο σπίτι για ζώα, σε μια φωλιά. Εκεί έμεναν άλλες αρκούδες, φίλες της, και πήγε κι αυτή και κοιμήθηκαν”.

Δέσποινα: “Τη μάλωσαν, κυρία. Η αλεπού της είπε: Βγες έξω! Να πας σε άλλο σπίτι να μείνεις! Ο ποντικός της είπε: Φύγε! Ό βάτραχος τα ίδια. Τη μάλωσε κι αυτός και της είπε να φύγει. Ο λαγός της είπε: Έλα, κάτσε, αλλά πρόσεχε να μην το σκίσεις παραπάνω. Όμως το αγριογούρουνο της είπε: Κάτσε για να ζεσταθείς. Θα χοροπηδάμε και θα ζεσταθούμε. Ήταν καλός κι ας φαινόταν άγριος.

Δ. Πώς νομίζεις ότι αισθάνθηκε η αρκούδα όταν η αλεπού, ο ποντικός και ο βάτραχος της είπαν να φύγει;

Δέσποινα: “Χάλια αισθάνθηκε όταν της είπαν να φύγει”.

Δ. Έφυγε τελικά;

Δέσποινα: “Ναι, έφυγε και σκέφτηκε και πήγε και φόρεσε μια στολή αλεπούς και γύρισε και πήγε να μπει στο γάντι, αλλά δεν είχε ουρά η στολή και την κατάλαβαν και της έβαλαν πάλι τις φωνές και της είπαν: Φύγε! Μας έσκισες το γάντι και μας κοροϊδεύεις κιόλας!”

Δ.: Τι έκανε τότε η αρκούδα;

Δέσποινα: “Στενοχωρήθηκε και έφυγε και πήγε κι έφτιαξε ένα κρεβάτι με δυο ξύλα και δυο φύλλα και έπεσε για ύπνο”.

Γιάννος: “Τα ζώα της είπαν: Πώς το έσκισες; Και η αρκούδα είπε: Επειδή είμαι χοντρή. Και τότε τα ζώα της είπαν να μπει μέσα, επειδή τη λυπήθηκαν”.

Δ.: Γιατί τη λυπήθηκαν;

Γιάννος: “Επειδή κατάλαβαν ότι δεν το ήθελε να το σκίσει το γάντι”.

Κίρκη: “Τα ζώα της είπαν: Δε σ’ αφήνουμε να μπεις γιατί το έσκισες το γάντι. Να φύγεις!”

Δ.: Και η αρκούδα τι έκανε;

Κίρκη: “Η αρκούδα είπε: Εντάξει, θα φύγω αφού δε με θέλετε. Θα πάω να βρω άλλο σπίτι μεγάλο, σχεδόν στο μέγεθός μου. Και έφυγε να το βρει το σπίτι, αλλά είχε κρύο και κρύωνε”.

Δ.: Έκαναν καλά τα ζώα που την έδιωξαν;

Κίρκη: “Όχι, δεν έκαναν καλά γιατί μπορεί να πέθαινε από το κρύο”.

Μάνια: “Τα ζώα είπαν στην αρκούδα: Έλα, μπες, δεν πειράζει”.

Δ.: Και τι είπε τότε η αρκούδα;

Μάνια: “Είπε: Ναι, θα μπω. Ευχαριστώ!”

Δ.: Έκαναν καλά τα ζώα που της είπαν να μπει;

Μάνια: “Ναι, γιατί πρέπει να κάνουμε το καλό”.

Ζωή: “Τα ζώα της είπαν: Φύγε! Και η αρκούδα έφυγε”.

Δ.: Έφυγε χωρίς να πει κάτι;

Ζωή: “Είπε θα πάω να βρω ξύλα να χτίσω ένα δικό μου σπίτι και αυτό έγινε”.

Δ.: Πιστεύεις ότι είχαν δίκιο τα ζώα που την έδιωξαν;

Ζωή: “Όχι, γιατί η αρκούδα μπορεί να πέθαινε από το κρύο που έκανε μέχρι να βρει τα ξύλα και να χτίσει το σπίτι της”.


(Όλες οι απαντήσεις στο νου της δασκάλας για μελλοντικές παιδαγωγικές παρεμβάσεις, όπως πρέπει να γίνεται κάθε φορά που αναδύονται οι στάσεις και οι αντιλήψεις των παιδιών καθώς διαμορφώνουν μέρα τη μέρα την προσωπικότητά τους...)

Και τώρα ζωγραφική, αρίθμηση και γραφή και μετά δημιουργικό παιχνίδι και αναδιήγηση του παραμυθιού με τους ήρωες που φτιάξαμε με διάφορους τρόπους:

Δέσποινα
Χρήστος Β.
Γιάννος

                                                                                                                                             Κίρκη



Δέσποινα, Χρήστος Σ., Χρήστος Β.

Χρήστος Σ. , Μαρσέλο




Το παραμύθι στο κουτί
Χρήστος Σ., Μαρσέλο







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σχόλιο: